Star Wars Episode VIII - The Last Jedi (Film Review)
A Brave New World
Είναι μια ιδέα ισχυρότερη από όσους την πιστεύουν? Είναι μια επανάσταση υπεράνω προσώπων και τιμημάτων? Είναι ένα δημιούργημα ανεξάρτητο του δημιουργού? Είναι ένας παίκτης σαν τον Kobe Bryant στο επίπεδο του Jordan αν και προσπάθησε να τον μιμηθεί για να τον ξεπεράσει? Ή πρέπει να τοποθετήσουμε ένα παίκτη σαν τον LeBron James στην ίδια κατηγορία με τον Κορυφαίο, γιατί καταφέρνει να έχει μια κληρονομιά φέρνοντας κάτι νέο και ας είναι τόσο διαφορετικός στην σύγκριση από τον Michael?Ας με συγχωρήσουν οι φανατικοί, αυτό που θέλω να πω είναι πως μερικές φορές όσο και αν αναμετρηθεί με τον κορυφαίο, πάντα θα υπάρχει κάτι, είτε είναι οι κινήσεις, είτε τα πρωταθλήματα(6/6 ο Μιχαλάκης) που καμία Δύναμη δεν θα μπορέσει να τα παραμερίσει όσο ισχυρή και να είναι.
Κάπως έτσι θα μπορούσα να περιγράψω μεταφορικά το τι φέρνει το Episode VIII: The Last Jedi, τόσο στο franchise που ονομάζεται Star Wars, όσο και στο πως αναμετράται πλάι τόσο στο The Force Awakens όσο και στην αυθεντική τριλογία. Ας ξεκαθαρίσω εξαρχής την θέση μου σχετικά με την μεσαία ταινία της νέας τριλογίας. Την θεωρώ καλύτερη τόσο από την προηγούμενη όσο και από το Rogue Οne.Ίσως και με διαφορά. Το αν είναι μια ολοκληρωμένη Star Wars εμπειρία, έχει να κάνει με το πώς ορίζεται αυτή η εμπειρία.
Η προηγούμενη ταινία, μέσα στην προσπάθεια της να αξιοποιήσει το shock value των αναφορών σε πρόσωπα και καταστάσεις της αυθεντικής τριλογίας, πάτησε σε υπερβολικό (ίσως και δικαιολογημένο) βαθμό σε σκηνές, στοιχεία πλοκής και γενικά οτιδήποτε φώναζε Α New Hope, εισάγοντας παράλληλα νέους χαρακτήρες και δυναμικές. Πέτυχε έτσι να δημιουργήσει ερωτήματα, προοπτικές αλλά και τις βάσεις για μια τριλογία που θα μπορούσε ευλαβικά να σεβαστεί το αυθεντικό υλικό, το φαινόμενο ποπ κουλτούρας εδώ και 40 χρόνια που ονομάζεται SW, αλλά και τον γιγάντιο όγκο οπαδών, διαγράφοντας αμαρτήματα(prequels) του παρελθόντος. Η πολύ δυνατή με τεράστια δόση (όπως τα πάντα πλέον) νοσταλγίας που ήταν το 7ο επεισόδιο, οδήγησε στον πειραματισμό και την πρωτοτυπία που ήταν το 1ο Αnthology Film, Rogue One, και σε μεγάλες προσδοκίες για τον Τελευταίο Τζεντάι.
Μιας και η αυτοαναφορικότητα είναι κυρίαρχο στοιχείο στα SW, περιμέναμε, τον παραλληλισμό που ξεκίνησε στο 7, να συνεχιστεί και εδώ. Και διαψευσθήκαμε πανηγυρικά. Η ταινία εξαρχής ξεκαθάρισε πως δεν θα αρμέξει τις ιερές αγελάδες που αποτελούν πυλώνες του μαγευτικού αυτού Saga, αλλά θα προσπαθήσει να απομακρυνθεί από την μουσειακή αντιμετώπιση όλων των στοιχείων που είναι η ταυτότητα των ταινιών. Φυσικά λαμβάνοντας υπόψη τόσο την εποπτεία της Disney, καθώς και τις περιστάσεις, το franchise που έδειξε τον δρόμο προ 40ετίας, θα ήταν ίσως ασφαλές να ειπωθεί, πως επιχειρεί, παρά τα δεδομένα του Hollywood, να κλείσει το μάτι στην κληρονομιά του, αποδομώντας τόσο το μυθικό 5ο επεισόδιο όσο και έννοιες όπως φωτόσπαθα, Δύναμη, Jedi Masters, και να δημιουργήσει κάτι νέο.
Αυτή η νέα πρόταση που παρουσιάζεται, έχει όλα τα δομικά στοιχεία πλέον όμως επαναδιαρθρωμένα, δεν εξαρτάται από την 1η τριλογία, αλλά προσεγγίζει το πνεύμα της. Από την συνέχεια του φινάλε του 7ου επ, που ευθέως δίνει τον ρυθμό για το πώς η ταινία θα παίξει με τον ψυχισμό του οπαδού, μέχρι τις (γενικά εύστοχες) στιγμές humour, το TLJ ξεδιπλώνει τις αρετές του, προσπαθώντας ίσως και εριστικά, να δηλώσει με κάθε τρόπο, πως πρώτα θα είμαι μια καλή ταινία sci-fi και μετά μια ταινία SW.
Οι ερμηνείες των ηθοποιών, με εξαίρεση 1-2, είναι ίσως οι καλύτερες που έχουμε δει στο franchise, ενώ ο μυθικός Luke Skywalker δεν σταματάει να μας θυμίζει πως όλοι πρέπει να αναγνωρίσουμε λάθη του παρελθόντος και να τα αφήσουμε πίσω, κάνοντας χώρο στο νέο, στην αλλαγή. Όσοι δεν κατανοούν αυτό το βασικό μήνυμα και παραμένουν υπερόπτες, σε μια κινηματογραφική νέμεση τιμωρούνται. Αποτυγχάνουν.
Η χημεία και το δίπολο των Kylo Ren –Rey αποτελεί μετά τον γερο-Luke την 2η μεγαλύτερη νίκη της ταινίας. Θυσιάζεται μια εξατομικευμένη εξέλιξη χαρακτήρων και εκπαίδευση τους από τους δασκάλους τους, που ίσως να θεωρούνταν πέρα από αναμενόμενη , αρκετά λογική, για χάρη μιας επικοινωνίας που πηγάζει μέσα από τις προσωπικότητες τους. Στο τέλος της ταινίας, οι γραμμές έχουν χαραχθεί, αλλά αυτό συνέβη μέσα από μια συνεχή διαλεκτική σύγκρουση τόσο μεταξύ τους όσο και με το παρελθόν και την θέση τους. Η ουσιαστική πρόοδος γίνεται όταν απαγκιστρωθούν από ό,τι πίστευαν πως θα έπρεπε να τους καθορίζει.
Η ταινία όμως δεν μένει στην εξέλιξη των προϋπαρχόντων χαρακτήρων, αλλά εισάγει και νέους(με αμφίβολα αποτελέσματα) ενώ πετυχαίνει και την 3η της νίκη κατ’ εμάς. Καταφέρνει να διευρύνει την Αντίσταση προς το 1ο Τάγμα, σε πεδία πολύ διαφορετικά αυτού μιας μάχης. Φαινομενικά ασήμαντα love Story που με μια πρώτη ματιά δεν προσέφεραν τίποτα, καταλήγουν να μας μυήσουν για πρώτη φορά στην μπουρζουαζία του Γαλαξία, στις οικονομικές προεκτάσεις του Πολέμου, δίνοντας ένα ανθρωπιστικό και κοινωνικό μήνυμα, που πολύ έντεχνα γίνεται και οικολογικό. Τα SW πάντα διέθεταν έντονο κοινωνικό προβληματισμό, εδώ όμως γίνεται σύγχρονος, και όχι απλά μια ιστορική παρομοίωση. Η σημασία του πολέμου και των προεκτάσεων του στην πανίδα διαφόρων πλανητών, παρουσιάζεται λιτά, έξυπνα και με μικρές δόσεις humour. Σε σημεία θα θυμίσει κάτι από τα prequels, με την διαφορά πως αν και απομακρύνεται από το κλίμα των SW, καταφέρνει να παραμένει βαθιά to the point, δίνοντας εύρος στην σύγκρουση που επικρατεί και τις συνέπειες της, μέσα από τρομερά πλάνα και μνημειώδεις σκηνές.
Η δουλεία του σκηνοθέτη Rian Johnson, πέρα από τους προαναφερθέντες τομείς, πιάνει κορυφή στις εναλλαγές πλάνων, στα χρώματα που αξιοποιεί, καθώς και στις επιβλητικές σκηνές μάχης που διαδέχονται η μία την άλλη. Η αξιοποίηση των τοπίων, του απίστευτου, για ακόμη μια φορά, soundtrack του John Williams, αλλά και η θέληση του να προσεγγίζει διαφορετικά κάθε χαρακτήρα, δίνουν τόσες πληροφορίες, που απαιτούν από μόνες τους να ξαναδούμε την ταινία για να τις επεξεργαστούμε. Παίρνει πάρα πολλά ρίσκα, και πιστεύω πολλά του βγαίνουν.
Η ταινία, μέσα σε όλη την φιλοδοξία της να επαναδημιουργήσει, αγγίζει τους λόγους που η 1η τριλογία ήταν groundbreaking, και μέσα στις πολλές ατέλειές της και το αρκετό της humour(σε σημεία θύμιζε parody), είναι ένα έργο, που επεκτείνει τον μύθο. Πέρα από οικογενειοκρατείες, από επαναλαμβανόμενα κλισέ, σπάει παραδόσεις και δίνει, μια όχι μεν ολοκληρωμένη SW εμπειρία, αλλά μια πρωτότυπη δε με έξυπνες δόσεις νοσταλγίας. Δεν ξέρω αν στο μέλλον θα επιστρέφουμε σε αυτή και αν θα μνημονεύεται, σίγουρα όμως θα κατέχει μια ξεχωριστή θέση κυρίως για το όραμα και την τόλμη της, και λιγότερο ίσως για το αποτέλεσμα.
Υ.Γ.Το TLJ είναι λογικά η τελευταία ταινία της Carrie Fischer στον ρόλο της Leia, δεν αναφερθήκαμε καθόλου σε αυτή, αλλά οφείλουμε να πούμε πως λόγο της απώλειας της, κάθε σκηνή της ήταν έξτρα συναισθηματική, ενώ θεωρούμε πως ήταν ένα ιδανικό φινάλε.
Είναι μια ιδέα ισχυρότερη από όσους την πιστεύουν? Είναι μια επανάσταση υπεράνω προσώπων και τιμημάτων? Είναι ένα δημιούργημα ανεξάρτητο του δημιουργού? Είναι ένας παίκτης σαν τον Kobe Bryant στο επίπεδο του Jordan αν και προσπάθησε να τον μιμηθεί για να τον ξεπεράσει? Ή πρέπει να τοποθετήσουμε ένα παίκτη σαν τον LeBron James στην ίδια κατηγορία με τον Κορυφαίο, γιατί καταφέρνει να έχει μια κληρονομιά φέρνοντας κάτι νέο και ας είναι τόσο διαφορετικός στην σύγκριση από τον Michael?Ας με συγχωρήσουν οι φανατικοί, αυτό που θέλω να πω είναι πως μερικές φορές όσο και αν αναμετρηθεί με τον κορυφαίο, πάντα θα υπάρχει κάτι, είτε είναι οι κινήσεις, είτε τα πρωταθλήματα(6/6 ο Μιχαλάκης) που καμία Δύναμη δεν θα μπορέσει να τα παραμερίσει όσο ισχυρή και να είναι.
Κάπως έτσι θα μπορούσα να περιγράψω μεταφορικά το τι φέρνει το Episode VIII: The Last Jedi, τόσο στο franchise που ονομάζεται Star Wars, όσο και στο πως αναμετράται πλάι τόσο στο The Force Awakens όσο και στην αυθεντική τριλογία. Ας ξεκαθαρίσω εξαρχής την θέση μου σχετικά με την μεσαία ταινία της νέας τριλογίας. Την θεωρώ καλύτερη τόσο από την προηγούμενη όσο και από το Rogue Οne.Ίσως και με διαφορά. Το αν είναι μια ολοκληρωμένη Star Wars εμπειρία, έχει να κάνει με το πώς ορίζεται αυτή η εμπειρία.
Η προηγούμενη ταινία, μέσα στην προσπάθεια της να αξιοποιήσει το shock value των αναφορών σε πρόσωπα και καταστάσεις της αυθεντικής τριλογίας, πάτησε σε υπερβολικό (ίσως και δικαιολογημένο) βαθμό σε σκηνές, στοιχεία πλοκής και γενικά οτιδήποτε φώναζε Α New Hope, εισάγοντας παράλληλα νέους χαρακτήρες και δυναμικές. Πέτυχε έτσι να δημιουργήσει ερωτήματα, προοπτικές αλλά και τις βάσεις για μια τριλογία που θα μπορούσε ευλαβικά να σεβαστεί το αυθεντικό υλικό, το φαινόμενο ποπ κουλτούρας εδώ και 40 χρόνια που ονομάζεται SW, αλλά και τον γιγάντιο όγκο οπαδών, διαγράφοντας αμαρτήματα(prequels) του παρελθόντος. Η πολύ δυνατή με τεράστια δόση (όπως τα πάντα πλέον) νοσταλγίας που ήταν το 7ο επεισόδιο, οδήγησε στον πειραματισμό και την πρωτοτυπία που ήταν το 1ο Αnthology Film, Rogue One, και σε μεγάλες προσδοκίες για τον Τελευταίο Τζεντάι.
Μιας και η αυτοαναφορικότητα είναι κυρίαρχο στοιχείο στα SW, περιμέναμε, τον παραλληλισμό που ξεκίνησε στο 7, να συνεχιστεί και εδώ. Και διαψευσθήκαμε πανηγυρικά. Η ταινία εξαρχής ξεκαθάρισε πως δεν θα αρμέξει τις ιερές αγελάδες που αποτελούν πυλώνες του μαγευτικού αυτού Saga, αλλά θα προσπαθήσει να απομακρυνθεί από την μουσειακή αντιμετώπιση όλων των στοιχείων που είναι η ταυτότητα των ταινιών. Φυσικά λαμβάνοντας υπόψη τόσο την εποπτεία της Disney, καθώς και τις περιστάσεις, το franchise που έδειξε τον δρόμο προ 40ετίας, θα ήταν ίσως ασφαλές να ειπωθεί, πως επιχειρεί, παρά τα δεδομένα του Hollywood, να κλείσει το μάτι στην κληρονομιά του, αποδομώντας τόσο το μυθικό 5ο επεισόδιο όσο και έννοιες όπως φωτόσπαθα, Δύναμη, Jedi Masters, και να δημιουργήσει κάτι νέο.
Αυτή η νέα πρόταση που παρουσιάζεται, έχει όλα τα δομικά στοιχεία πλέον όμως επαναδιαρθρωμένα, δεν εξαρτάται από την 1η τριλογία, αλλά προσεγγίζει το πνεύμα της. Από την συνέχεια του φινάλε του 7ου επ, που ευθέως δίνει τον ρυθμό για το πώς η ταινία θα παίξει με τον ψυχισμό του οπαδού, μέχρι τις (γενικά εύστοχες) στιγμές humour, το TLJ ξεδιπλώνει τις αρετές του, προσπαθώντας ίσως και εριστικά, να δηλώσει με κάθε τρόπο, πως πρώτα θα είμαι μια καλή ταινία sci-fi και μετά μια ταινία SW.
Οι ερμηνείες των ηθοποιών, με εξαίρεση 1-2, είναι ίσως οι καλύτερες που έχουμε δει στο franchise, ενώ ο μυθικός Luke Skywalker δεν σταματάει να μας θυμίζει πως όλοι πρέπει να αναγνωρίσουμε λάθη του παρελθόντος και να τα αφήσουμε πίσω, κάνοντας χώρο στο νέο, στην αλλαγή. Όσοι δεν κατανοούν αυτό το βασικό μήνυμα και παραμένουν υπερόπτες, σε μια κινηματογραφική νέμεση τιμωρούνται. Αποτυγχάνουν.
Η χημεία και το δίπολο των Kylo Ren –Rey αποτελεί μετά τον γερο-Luke την 2η μεγαλύτερη νίκη της ταινίας. Θυσιάζεται μια εξατομικευμένη εξέλιξη χαρακτήρων και εκπαίδευση τους από τους δασκάλους τους, που ίσως να θεωρούνταν πέρα από αναμενόμενη , αρκετά λογική, για χάρη μιας επικοινωνίας που πηγάζει μέσα από τις προσωπικότητες τους. Στο τέλος της ταινίας, οι γραμμές έχουν χαραχθεί, αλλά αυτό συνέβη μέσα από μια συνεχή διαλεκτική σύγκρουση τόσο μεταξύ τους όσο και με το παρελθόν και την θέση τους. Η ουσιαστική πρόοδος γίνεται όταν απαγκιστρωθούν από ό,τι πίστευαν πως θα έπρεπε να τους καθορίζει.
Η ταινία όμως δεν μένει στην εξέλιξη των προϋπαρχόντων χαρακτήρων, αλλά εισάγει και νέους(με αμφίβολα αποτελέσματα) ενώ πετυχαίνει και την 3η της νίκη κατ’ εμάς. Καταφέρνει να διευρύνει την Αντίσταση προς το 1ο Τάγμα, σε πεδία πολύ διαφορετικά αυτού μιας μάχης. Φαινομενικά ασήμαντα love Story που με μια πρώτη ματιά δεν προσέφεραν τίποτα, καταλήγουν να μας μυήσουν για πρώτη φορά στην μπουρζουαζία του Γαλαξία, στις οικονομικές προεκτάσεις του Πολέμου, δίνοντας ένα ανθρωπιστικό και κοινωνικό μήνυμα, που πολύ έντεχνα γίνεται και οικολογικό. Τα SW πάντα διέθεταν έντονο κοινωνικό προβληματισμό, εδώ όμως γίνεται σύγχρονος, και όχι απλά μια ιστορική παρομοίωση. Η σημασία του πολέμου και των προεκτάσεων του στην πανίδα διαφόρων πλανητών, παρουσιάζεται λιτά, έξυπνα και με μικρές δόσεις humour. Σε σημεία θα θυμίσει κάτι από τα prequels, με την διαφορά πως αν και απομακρύνεται από το κλίμα των SW, καταφέρνει να παραμένει βαθιά to the point, δίνοντας εύρος στην σύγκρουση που επικρατεί και τις συνέπειες της, μέσα από τρομερά πλάνα και μνημειώδεις σκηνές.
Η δουλεία του σκηνοθέτη Rian Johnson, πέρα από τους προαναφερθέντες τομείς, πιάνει κορυφή στις εναλλαγές πλάνων, στα χρώματα που αξιοποιεί, καθώς και στις επιβλητικές σκηνές μάχης που διαδέχονται η μία την άλλη. Η αξιοποίηση των τοπίων, του απίστευτου, για ακόμη μια φορά, soundtrack του John Williams, αλλά και η θέληση του να προσεγγίζει διαφορετικά κάθε χαρακτήρα, δίνουν τόσες πληροφορίες, που απαιτούν από μόνες τους να ξαναδούμε την ταινία για να τις επεξεργαστούμε. Παίρνει πάρα πολλά ρίσκα, και πιστεύω πολλά του βγαίνουν.
Η ταινία, μέσα σε όλη την φιλοδοξία της να επαναδημιουργήσει, αγγίζει τους λόγους που η 1η τριλογία ήταν groundbreaking, και μέσα στις πολλές ατέλειές της και το αρκετό της humour(σε σημεία θύμιζε parody), είναι ένα έργο, που επεκτείνει τον μύθο. Πέρα από οικογενειοκρατείες, από επαναλαμβανόμενα κλισέ, σπάει παραδόσεις και δίνει, μια όχι μεν ολοκληρωμένη SW εμπειρία, αλλά μια πρωτότυπη δε με έξυπνες δόσεις νοσταλγίας. Δεν ξέρω αν στο μέλλον θα επιστρέφουμε σε αυτή και αν θα μνημονεύεται, σίγουρα όμως θα κατέχει μια ξεχωριστή θέση κυρίως για το όραμα και την τόλμη της, και λιγότερο ίσως για το αποτέλεσμα.
Υ.Γ.Το TLJ είναι λογικά η τελευταία ταινία της Carrie Fischer στον ρόλο της Leia, δεν αναφερθήκαμε καθόλου σε αυτή, αλλά οφείλουμε να πούμε πως λόγο της απώλειας της, κάθε σκηνή της ήταν έξτρα συναισθηματική, ενώ θεωρούμε πως ήταν ένα ιδανικό φινάλε.
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου